Verhalenhuis Brandaan
Brugstraat 2 (Garmhof) Orvelte
Verhalenhuis
Brandaan
voor vertelkunst & verbeelding
Vertel-kunstenaar
prikkelt de verbeelding
De Geheime Sage
van Orvelte
Special
Verhalenweekend Drenthe
ZA 21 OKT 2023
Een meeslepende vertelling over de oerknal, de oersoep, het oerwoud, het universum, synchroniciteit, de liefde, samenleven, het mens zijn, moeder aarde.
Over de ontstaansgeschiedenis van Orvelte en het geheim van de herders op het Grote Veld, het maandier (de mysterieuze witte haas op de maan) en de betoverende Dagpauwoogvlinder.
Muzikale oer-vertelbeleving
In dit muzikaal avontuur nemen verhalenverteller Niels Brandaan Cotterink en de Zuid-Afrikaanse cellist en componist, Francois Le Roux (Ha! Man), je meen op een te gekke reis door de tijd in de wereld van de verbeelding!
Datum: zaterdag 21 oktober 2023
Aanvang: 14.00 uur. Prijs: € 14.- pp
voor iedereen
vanaf 7 jaar
Over
De Geheime Sage
van Orvelte
Het hele jaar op aanvraag te boeken
De Sage is het hele jaar door op aanvraag te boeken voor particulieren, bedrijven, scholen en (zorg)instellingen.​
-
​als vertelwandeling door Orvelte
Duur: 60 min. Aantal personen: 4-30 p.
Vertrekpunt: Verhalenhuis Brandaan
Adres: Brugstraat 2 Orvelte
-
als voorstelling bij Verhalenhuis Brandaan*
Duur: 60 min. Aantal personen: 20-50 p. Locatie: Theaterzaal Verhalenhuis Brandaan
Adres: Brugstraat 2 Orvelte
-
als voorstelling bij u op locatie
*evt. met eenvoudig of uitgebreid catering arrangement te boeken
HISTORISCHE FEITEN &
VERBEELDING PRIKKELENDE FICTIE
​
De sage van Orvelte ontwikkelde Niels Brandaan in beginsel in opdracht voor de projectgroep Masterplan Orvelte, vertegenwoordigd door de werkgroep Verhaal. In een later stadium werkte hij vooral samen met schrijver, veldbioloog en landschapsdeskundige Jan Van Ginkel (Orvelte).
Het verhaal is een mengeling van historische, controleerbare feiten en verbeelding prikkelende fictie, zoals zo veel sagen in het verleden ontstonden en in de loop der tijd zijn samengesteld. De non-fictieve basis van het verhaal is de ontstaansgeschiedenis van het esdorp Orvelte, vanaf de 10e eeuw tot heden. Het begin en de ontwikkeling van Orvelte worden geschetst zoals beleefd door de herders die generatie na generatie een bijzondere plaats innamen in de dorpsgemeenschap.
Exclusieve vertelwandeling
Bij de Sage in de vorm van de vertelwandeling komt het decor van het Oerdorp Orvelte tot leven. Met verhalenverteller Niels Brandaan wandel je van vroeger naar nu en ervaart de ontwikkelingen van het Drentse boerenleven door de eeuwen heen.
JAARRINGEN VOL VERHALEN / DENDROCHRONOLOGIE
De geschiedenis wordt onder woorden gebracht door de oude boom en het oudste gebint, exemplarisch voor de grote oude eiken en essen die op diverse plaatsen in het dorp hun schaduw over wegen en erven hebben uitgespreid. Deze bomen vormen samen met de eeuwenoude gebinten een netwerk waarin verhalen worden gedeeld en opgeslagen.
Hier ligt de link naar de dendrochronologie, de moderne wetenschap die aan de hand van jaarringen in het hout de leeftijd en de omstandigheden waaronder de boom heeft geleefd nauwgezet kan vaststellen. Natuurlijk wordt het oudste gebint van Orvelte als bron vermeld. De bomen en gebinten zijn ook metaforisch voor de nauwe band tussen mens en natuur.
ONTSTAAN ESDORPLANDSCHAP
Door de eeuwen heen heeft de dorpsgemeenschap in een zekere harmonie geleefd met de omringende wildernis. De ‘woeste gronden’ werden in de loop der tijd ingericht langs de lijnen die het landschap van nature bood. Zo ontstond het karakteristieke esdorpenlandschap met essen, madelanden en heidevelden. De sage toont tevens de groei van het dorp van vijf naar circa vijftien boerderijen, met hun oorspronkelijke en op zelfvoorziening ingerichte erven. In en om Orvelte is daarvan veel terug te vinden en de sage bevat de topografie en de stimulans om dit te ontdekken. Deze ontdekkingstocht strekt zich uit tot het Ellertsveld en in het bijzonder het gebied rond de Meeuwenplassen.
MODERNISERENDE BOEREN
Op het veld leefden eens twee rovers en bij de plassen lag eens het gehucht Orvelterveen. Op organische wijze is het verhaal van de reuzen en van Marieke uit Orvelterveen met de sage verweven.
De harmonische op nabuurschap gebaseerde samenleving komt in de loop van de sage onder spanning te staan door de economische druk om meer en efficiënter voor de markt te gaan produceren. Er ontstaat een discrepantie tussen de moderniserende boeren en de schaapherders. Deze laatste hebben in een reeks van generaties bijgedragen aan de rust en vrede in de dorpsgemeenschap.
De boeren, in wiens dienst de herders stonden en bij wie zij aan tafel zaten, vertrouwden hen hun zorgen en moeilijkheden toe. De herders zwegen hierover in het dorp maar konden op hun beurt de verhalen kwijt aan de haas die zij op de heide ontmoetten.
DE HERDERS HUN SPECIALE BAND MET DE WITTE HAAS
De sage verhaalt over hoe de speciale band tussen de herders en de haas ontstond en vele geslachten voortduurde. De witte haas, in het verhaal de geest van één van hun voorouders, symboliseert de kracht van de natuur die troost en verlichting biedt in zware tijden, een vergelijking met de eertijds goedaardige witte wieven (letterlijk ‘wijze vrouwen’) dringt zich op. Temeer daar ook die witte wieven in het volksgeloof verwerden tot angstaanjagende spoken en toverkollen. Zo is het ook de witte haas in de sage vergaan. De schuld van de onrust en desintegratie van het dorp werd op haar conto geschreven, dus werd zij gedood. Haar dood, de genadeklap voor de herders in de 19e-eeuwse dorpseconomie, doet de laatste herder besluiten spoorloos te verdwijnen.
Maar hier is het verhaal nog niet uit... er zijn nieuwe kansen voor het oude esdorp Orvelte. Niet voor niets zweeft er, soms ‘s morgens vroeg, dan weer in de avondschemering een wolkenhaas boven Orvelte die zich, zo vertelt de sage, lang geleden nestelde op de maan.
Was getekend, de verhalenverteller, alias de sprookspreker © Niels Brandaan Cotterink
Credits
Verteltekst en spel Niels Brandaan Cotterink. Met speciale dank aan: Jan van Ginkel voor zijn input en de prettige gesprekken en ook Bert Takman en de werkgroep Verhaal (Joke Wolff, Wicher Kerkmeijer, Frank van der Vlerk, Cathelijne van Riemsdijk, Ingrid Dolfing en Neils Tik Tak) voor het aanleveren van documentatie, archiefstukken en het geven van feedback.
Op aanvraag vertelt Niels Brandaan Cotterink
De Geheime Sage van Orvelte:
-
​tijdens een betoverende vertelwandeling door het decor van het verhaal in Orvelte (60 minuten 4 tot 30 personen)
-
als meeslepende vertel voorstelling bij Verhalenhuis Brandaan onder de Oude boom op de Garmhof of in het verhalentheater op de deel (30-60 min 20-50)
-
op school als inspirerende op zichzelf staande vertelvoorstelling of bijvoorbeeld als onderdeel van een educatieve erfgoedproject met als thema het ontstaan van de Esdorpen
-
bij bibliotheken en (zorg)instellingen als verbindende vertelbeleving tussen het verleden en het heden
-
bij bedrijven als inspirerende op zichzelf staande creatieve kick-off of bijvoorbeeld als onderdeel van een verandertraject
-
in uw (openlucht) theater, op uw festival of bij het kampvuur
-
of op uw eigen locatie bij bijvoorbeeld een feestelijke aangelegenheid
met of zonder eenvoudig of uitgebreid
catering arrangement
Klik hier voor contactgegevens voor aanvragen / boekingen
SPECIFICATIES
van de voorstelling
Duur voorstelling
Leeftijd
Speellocaties
Min. speelvlak
Verduistering
Opbouwtijd
Afbouwtijd
Licht- en geluid
Bijzonderheden
Max. aantal ll per vrst.
​
Aantal schoolvrst. p.d.
ca 30/60 minuten
volw/kinderen 7+
(openlucht) theaters, scholen
bibliotheken en huiskamers
5 x 4 x 3 hoog
gewenst (niet noodzakelijk)
3 uur (theater) 2 uur (school)
1 uur (theater) 45 min (school)
is inbegrepen
nvt
90 ll (speellokaal)
120 ll (gymzaal)
150 ll (theaterzaal)
Max. 3